Historia miast i jego rozwój
Miasto Attendorn swoje powstanie zawdzięcza nie tylko łaskawości arcybiskupa Kolonii. O wiele bardziej przyczyniły się do tego czynniki, które doprowadziły do powstania osady w tym miejscu i były na tyle istotne, że żaden z władyków nie mógł ich pominąć. Ponieważ kotlina Attendorn Mulde jest uprzywilejowana w stosunku do obszarów sąsiednich ze względu na klimat, gleby oraz możliwości komunikacyjne, przyciągała ludzi nawet w czasach prehistorycznych. Już od wczesnego średniowiecza można wykazać intensywniejsze tendencje osiedlania się w tym miejscu.
Miasto rozwinęło się z osady wiejskiej, położonej w punkcie przecięcia się dwóch szlaków ruchu transgranicznego. Za panowania Karola Wielkiego ukształtowały się zalążki parafii. Fundamenty prostego kościoła misyjnego z tych czasów obecnie spoczywają pod posadzką gotyckiej nawy głównej kościoła św. Jana. Stąd wzięła początek chrystianizacja otoczenia. W momencie, gdy arcybiskup Anno II z Kolonii ufundował w r. 1072 klasztor Grafschaft, na urządzenie klasztoru ofiarował on kościół i dwór w Attandarra. W latach późniejszych Attendorn zajmował w prawie kanonicznym ważną pozycję jako siedziba dekanatu.
W roku 1222, pod rządami Engelberta I, hrabiego Bergu, nastąpiła rozbudowa rynku w Attendorn i wzniesienie fortyfikacji, po czym miejscowość została podniesiona do rangi miasta poprzez nadanie mu praw miejskich na gruncie praw miasta Soest. W ten sposób Kolonia tworzyła dla siebie silną pozycję w południowej Westfalii. Zabezpieczeniu interesów Kolonii służyło także wzniesienie zamku Schnellenberg (ok. 1200 r.) oraz nabycie zamku Waldenburg (1248 r.).
Awans i rozkwit:
Dużą część czasów swojego rozkwitu w wieku XIII-XIV miasto Attendorn zawdzięcza dziewięciu cechom rzemieślniczym, zwłaszcza tkaczom wełny i lnu. Podwaliny dla bogactwa i dostatku miasta stworzyła także jego polityczna i kościelna pozycja jako twierdzy graniczącej z sąsiednim Hrabstwem Mark oraz siedziby jednego z największych dekanatów w starej archidiecezji kolońskiej. Jako jedyne miasto w regionie Sauerland, Attendorn w roku 1255 wraz z 60 innymi ważnymi miastami Rzeszy, przystąpiło do Związku Miast Renu.
Jako członek Niemieckiej Ligi Hanzeatyckiej, miasto zyskało szczególną renomę w handlu suknem. Tak więc kupcy z Attendorn często potwierdzali swoją obecność w krajach basenu Morza Bałtyckiego; w londyńskim Steelyard kupcy z Attendorn mieli nawet swojego stałego przedstawiciela. Szczególnie intensywne były związki z Lubeką, w której osiedlali się sauerlandzcy kupcy z tego hanzeatyckiego miasta, zdobywając poważanie i dostatek.
Miasto Attendorn było członkiem zależnym Niemieckiej Ligi Hanzeatyckiej i na dużych zjazdach miast hanzeatyckich było reprezentowane przez Soest. Miasto Attendorn samo reprezentowało miasta Olpe, Drolshagen oraz Menden. Prawdopodobnie miasto Attendorn było członkiem Ligi Hanzeatyckiej aż do czasów jej rozwiązania, manifestowało się to regularnym uczestnictwem w odbywających się w Soest zjazdach miast hanzeatyckich.
Miasto Attendorn już od około roku 1200 było siedzibą mennicy arcybiskupa. Na uwagę zasługuje bicie monet w XIII i XIV wieku. Obecność średniowiecznych monet bitych w Attendorn można dowieść na terenach od Brukseli do miejscowości Lubnice w Polsce, a nawet na Gotlandii.
Dobrobyt doprowadził do powstania w późnym średniowieczu ważnych fundacji. Od początku XIV wieku do czasów najnowszych, przed murami miejskimi działał jako instytucja dobroczynna, szpital z kościołem i cmentarzem. W 1391 r. arcybiskup koloński Fryderyk III poświęcił wzniesioną po północnej stronie wieży kościoła św. Jana kaplicę pod wezwaniem św. Krzyża, której budowę zrealizowano dzięki staraniom rodziny Becke. W roku 1420 Heinrich Weke ufundował klasztor Ewig, do którego w roku 1429 dołączona została infirmeria. Liczne dawne wikariaty przy kościołach zawdzięczają swoje powstanie inicjatywie prywatnej. Okresowo miasto było tak bogate, że nawet mogło samodzielnie udzielać kredytów arcybiskupowi kolońskiemu. Miasto wspierało także biskupa w czasach jego sporu o Soest. Podczas tzw. sporu o Soest w roku 1444/45, mieszkańcy Attendorn pomogli w zdobyciu zamku oraz ziem należących do Bilstein.
Jakkolwiek pod koniec XV wieku dobrobyt się zmniejszył, tym niemniej w miejscowym, założonym w 1515 roku gimnazjum, rozkwitała nauka pod kierunkiem humanistów Mulläusa, Riviusa i Daberkusiusa.
Klęski
Miasto czterokrotnie cierpiało z powodu zarazy: w latach 1464, 1597, 1598 i 1613. Niemal jednocześnie z ostatnim epizodem zarazy wybuchł wielki pożar, który powtórzył się w roku 1623. W roku 1656 połowa miasta spłonęła niemal doszczętnie. Kolejne pożary w latach 1710, 1737 i 1742 również zniszczyły znaczną część miasta. Ostatni wielki pożar (1783) zniszczył 246 domów, kościół parafialny z wieżą i chórem, ratusz, kościół klasztorny oraz klasztor Franciszkanów.
Miasto Attendorn cierpiało również z powodu wojen, poborów podatków i kwaterowania żołnierzy, w czasie takich wojen, jak wojna o sukcesję limburską (1280), spór o Soest (1444-1449), wojna kolońska (1583/84) i wojna trzydziestoletnia (1618-1648). W czasach napoleońskich miasto odnotowało najgorszy upadek swojego statusu, po którym podniosło się dopiero w połowie XIX wieku. W czasach ostatniej wojny światowej miasto Attendorn zostało dwukrotnie poważnie zniszczone, raz w dniu 28 marca 1945 r. na skutek bombardowania i ponownie w dniu 15 czerwca tegoż roku poprzez wybuch amunicji.
Po roku 1945
Punktem zwrotnym w najnowszej historii miasta było uchwalenie ustawy o reorganizacji powiatu Olpe, w wyniku której nastąpiło połączenie gmin Attendorn-Land i Helden (za wyjątkiem terenów Heggen i Oberveischede) ze starym miastem Attendorn w celu utworzenia nowego miasta o tej samej nazwie. Zmiana ta nastąpiła w dniu 1 lipca 1969 r.
W 1939 r. obszar dzisiejszego miasta Attendorn liczył łącznie 12 100 mieszkańców, ale w 1950 r. zwiększył się do około 15 600 mieszkańców. W 1961 r. liczba mieszkańców wynosiła już około 18 800 mieszkańców, a w 1970 r. wzrosła do około 23 000 mieszkańców. W latach następnych taka liczba mieszkańców utrzymała się do dzisiaj. Obecnie w Attendorn (w śródmieściu i w okolicznych wioskach) mieszka około 25 000 osób. W wyniku reorganizacji gminnych, obszar miejski zwiększył się ośmiokrotnie do około 97 kilometrów kwadratowych.
Obszar miasta obejmuje Repetal z główną miejscowością Helden, która jest ważna z punktu widzenia turystyki, oraz Ihnetal z główną miejscowością Neu-Listernohl. W miejsce całkowicie zatopionej w trakcie budowy zapory Biggetal miejscowości Listernohl, została wybudowana dzielnica Neu-Listernohl.
Rozwój
Z okazji zbliżającego się w roku 2022 jubileuszu 800-lecia nadania praw miejskich, centrum starego, ale wciąż młodego duchem hanzeatyckiego grodu Attendorn, przyozdabia się licznymi projektami budowlanymi.
Przegląd wszystkich takich działań można znaleźć na stronie internetowej https://attendorn-innenstadt2022.de/